Фестивалі

W dniach 5-6 października Czerniowce obchodziły swoje 616. Urodziny

Uroczysta inauguracja Dnia Miasta odbyła się w Centrum Kultury i Sztuki im. Iwana Mikołajyczuka. I to chyba pierwszy raz, kiedy oficjalne otwarcie święta nie odbyło się na schodach ratusza. Ze względu na deszczową pogodę organizatorzy postanowili zmienić lokalizację.

Podczas uroczystości burmistrz Roman KLICZUK pogratulował mieszkańcom Czerniowiec z okazji Urodzin Miasta i wręczył medal „Honorowy Obywatel Czerniowiec”. W tym roku nagrodę otrzymał  historyk i wojskowy Dmytro SIRMAN (pośmiertnie).

- Było bardzo wzruszająco. Wiem, że tata zdobywał tę nagrodę w ciągu swojego życia. Wyszedłem na scenę z nieopisaną dumą, bo wiem, ile lat mój ojciec poświęcił Czerniowcom – podzielił się syn Dmytra Sirmana, Oleg, który wraz z mamą odebrał nagrodę.

Marta LEWCZENKO, założycielka fundacji charytatywnej „Jestem przyszłością Ukrainy” i „Miasto Dobra”, też została honorowym obywatelem miasta Czerniowce.

Uhonorowani zostali także laureaci Nagrody miejskiej im. Antoniego Kochanowskiego, który rządził miastem przez 26 lat w okresie austro-węgierskim.  Za jego kadencji Czerniowce nabrały europejskiego wyglądu, a Kochanowskiego za życia już  nazywano „ojcem miasta”. Nagroda jego imienia została ustanowiona w 2015 roku. Od tego czasu co roku burmistrz Czerniowiec wręcza  laureatom dyplom z wizerunkiem Kochanowskiego oraz nagrodę finansową.

Tegorocznymi laureatami Nagrod imienia Antona Kochanowskiego zostali Wołodymyr AKATRINI, Odarka KUCZERIAWA, Czerniowsiecki Miejski Teatr Folklorystaczny „GERDAN”, Oleksandr POBEREżNY, Oksana FILIPOVA, Oleksandr TKACZUK, Mykoła KOBYLUK, Iwan TORONCZUK.

Burmistrz wręczył także na ręce Andrijua ANTONYUKA i Oleksandra PIKULINOWA medal „Na chwałę Czerniowiec” za znaczący wkład w rozwój sportu w mieście.

Co roku w Święto Miasta kowale tradycyjnie prezentują swoje wyroby mieszkańcom Czerniowiec. Tym razem kolekcja miasta została uzupełniona przez dwie owce. Na tegoroczne urodziny mieszkańcy Czerniowiec otrzymali w prezencie owcę w postaci aktorki oraz owcę ubraną w haftowaną koszulę i wieniec laurowy.

Pierwszemu dziecku urodzonemu tego dnia z okazji 616. rocznicy Czerniowiec wręczono także certyfikat na wózek dziecięcy.

Ciekawym wydarzeniem jest wernisaż wystawy „Ukraina. Kształtowanie się państwowości” – odbyło się w sali kinowo-koncertowej „Czerniowce”. Zaprezentowano tu realistyczne postacie wybitnych osobistości Ukrainy.  Wystawa odwiedziła już inne kraje Europy, w szczególności Włochy, ale po raz pierwszy została zaprezentowana w Ukrainie, a właśnie w Czerniowcach. Autorem kompozycji jest Walerij GAŁAN, projekt sfinansował Walerij REZCZIK.

-  Projekt ten ma na celu zwrócenie uwagi na Ukrainę i jej historię, zapoznanie Ukraińców i obcokrajowców z prawdziwą historią Ukrainy. Przecież nasza historia była kradziona i zniekształcana przez ponad 400 lat, chcieli zniszczyć nasze korzenie i sprawić, żebyśmy nie znali swoich dziejów. Podstawą narodu są jego tradycje, kultura, język i religia. Jeśli nie wiemy, kim jesteśmy, nie możemy budować naszej przyszłości. Historia jest właśnie nauką kształtującą ludzką świadomość. Poprzez ten projekt chcemy podkreślić kształtowanie się państwowości Ukrainy na przestrzeni 1100 lat, zjednoczyć Ukraińców wokół ich historii i kształtować wizerunek Ukrainy jako państwa europejskiego – powiedział Walerij Gałan podczas otwarcia wystawy.

W ekspozycji - postacie osobistości historycznych od starożytnej historii Ukrainy do współczesności. Wśród nich - księżniczka Olga, Petro Sagajdacznyj, Mychajło Gruszewski, Stepan Bandera, Leonid Krawczuk i inni.

Na wystawie prezentowane są flagi, dokumenty, pieczęcie, mapy, treści wideo i audio.

Wyjątkowość projektu polega na tym, że wystawa jest mobilna, a także dwujęzyczna – ukraińska i angielska. Wszelkie informacje na temat wystawy pochodzą od znanych historyków

Ponadto podczas obchodów Dnia Miasta odbyło się wiele innych wydarzeń. Były to ogólnoukraińskie zawody w sporcie tanecznym Czerniowce OPEN-2024, wystawy prac uczniów „Miasto, w którym mieszkam” i „Dzieci i wojna”, program koncertowy uczniów szkoły muzycznej Nr 2 „Muzyka jesienna”, pokaz mody ukraińskich producentów, młodzieżowy festiwal rockowy – muzyka „Revival-2024”,  a także teatralno-latarniowa atrakcja „Światło na Pańskiej”, różnorodne akcje charytatywne na rzecz Sił Zbrojnych.

Natomiast w sobotę o godzinie 14.00 w Teatrze Letnim Centralnego Parku Kultury i Wypoczynku im. Tarasa Szewczenki odbyła się ukraińska część 35. Międzynarodowego Festiwalu Folklorystycznego „Bukowińskie Spotkania” zorganizowanego przez Wydział Kultury Obwodowej Wojskowej Administracji, Urząd Miasta Czerniowce oraz Centrum Kultury i Sztuki Bukowiny przy twórczej współpracy z dyrektorem festiwalu Zbigniewem Kowalskim.

Podróżujący festiwal „Bukowińskie Spotkania” powstał w 1990 roku w polskich miastach Jastrowiu i Pile. Pomysł stworzenia takiego festiwalu folklorystycznego zrodził się z inicjatywy Kazimierza FELESZKI, pochodzącego z Czerniowiec, profesora filologii słowiańskiej na Uniwersytecie Warszawskim i jego przyjaciela etnografa Zbigniewa KOWALSKIEGO, który do dziś jest dyrektorem festiwalu.

„Bukowińskie Spotkania” mają na celu zachowanie i prezentację tradycji ludowych Bukowiny w krajach, które Bukowinianie opuścili kiedyś z woli losu, - w Polsce, Rumunii, na Węgrzech i innych krajach. Dlatego w tych krajach festiwal odbywa się corocznie od czerwca do października.

Znane zespoły folklorystyczne z Polski „Jastrowiacy” z miasta Jastrowia i „Jutrzenka” z Bolesławca, zespoły rumuńskie – „Flori Vicovene”, „Piatra Soimului”, „Rlaiurile Rojoratei” odwiedziły Czerniowce na tegorocznym festiwalu ludowej pieśni, muzyki i tańca, a także przybyły artystyczne zespoły amatorskie z różnych części naszego kraju.

Dźwięki  trembity zasygnalizowały początek koncertu galowego. Wydarzenie rozpoczęło się oczywiście minutą ciszy, podczas której obecni złożyli hołd poległym, a także mentalnie przypomnieli sobie wszystkich, którzy swoim życiem i zdrowiem dają nam możliwość zorganizowania tego typu wydarzeń.

 Piosenkarka z ukraińskiej Bukowiny Tetyana PETRYSZYNA wykonała piosenkę „Sok ziemi”. Kontynuacją twórczego prologu święta była kompozycja choreograficzna w wykonaniu zespołów „Koloryt”, „Neogalaktyka”, „Ukrainoczka”.

Po pozdrowieniach od przedstawicieli władz lokalnych, do zabrania głosu został zaproszony Zbigniew KOWALSKI, dyrektor Międzynarodowego Festiwalu „Bukowińskie Spotkania”. Po przywitaniu obecnych przypomniał, że w ubiegłym roku w mieście Jastrowie doświadczona tkaczka, mistrzyni haftu artystycznego Olena JASIŃSKA z Czerniowiec, rozpoczęła pracę nad produkcją tajstry bukowyńskiej, kontynuowały tę pracę w różnych miejscach festiwalu w rumuńskim Kimpolungu, a zakończyły w Czerniowcach.

To właśnie tę bukowińską tajstrę, wykonaną w barwach flag trzech państw – Polski, Rumunii i Ukrainy – złożyły w darze Panu Zbigniewowi Olena Jasińska i szefowa organizacji pozarządowej „Haftowany Cud” Odarka Kuczeriawa. Ta symboliczna pamiątka z Bukowiny  uzupełni muzeum festiwalu „Bukowińskie Spotkania” w Pile – zaznaczył w  swoim podziękowaniu Zbigniew Kowalski.

Uroczystość trwała w Teatrze Letnim do późnych godzin wieczornych – 36 ludowych zespołów wokalnych i choreograficznych zauroczyło publiczność swoimi występami. Pomimo chłodnej pogody humory wszystkim uczestnikom festiwalu poprawiła amatorska orkiestra ludowa „Bukowyna” i zespół tańca ludowego „Junist” Centralnego Pałacu Kultury w Czerniowcach.

Prawdziwym twórczym połączeniem dwóch kultur był występ Zespołu Folklorystycznego „Jutrzenka” z polskiego miasta Bolesławca i Teatru Tradycji Ludowych „Czerniwczanka”. Następnie na scenie zjawił się  kolektyw choreograficzny „Plaiurile pojoratei” oraz zespół wokalno-instrumentalny „Piatra Soimului” z Kimpolung-Moldavenesk, wykonujący ogniste rumuńskie tańce i pieśni.

Tancerze „Mioricy” z Boyan i solista-wokalista studia „Sharm” Oleksij DYRDA nie ustępowali Rumunom w swoim emocjonalnym występie.    

Swoistym konkursem w sztuce choreograficznej były występy zespołów z Waszkowców „Czeremszyna”, zespołów „Zelenczany” ze wspólnoty terytorialnej Liwinieckiej, „Gwiazd Bukowińskich” Towarzystwa Kultury Austriacko-Niemieckiej, „Mugureła” z Pietriwiec Dolnych i „Trembita” z Uniwersytetu Medycznego.

Ukraińskie pieśni ludowe wykonały zespoły wokalne „Lewenka” z Liwinców, „Kolorowyj Rozmaj” z Czerniowiec, „Kozaczka” z Kysylewa, „Dnistrowa Serpanka” ze wsi Zelena, „Wyszywanka” ze Starego Wowczińca i wiele innych.  Mniejszości narodowe kraju reprezentowały „Edelweis” Towarzystwa Kultury Austriacko-Niemieckiej, „Echo Prutu” i „Wianechek” Towarzystwa Kultury Polskiej im. A. Mickiewicza.

I chyba najwięcej braw i oklasków otrzymała amatorska orkiestra muzyki ludowej „Dynastia” ze wsi Czagor i jej soliści Natalia PROCIUK i Dmytro TOSZCZUK.           

Obchody Dnia Miasta i prezentacja uczestników 35. Międzynarodowego Festiwalu Folklorystycznego „Bukowińskie Spotkania” były kontynuowane następnego dnia, w niedzielę 6 października, na ulicy Olgi Kobylańskiej.

Zagraniczni goście i zespoły wspólnot narodowych wystąpili w pobliżu Centrum Kultury Rumuńskiej im Eudoksia Gurmuzaki, niedaleko Domu Ludowego Polskiego oraz Niemieckiego.

Rozmawialiśmy z dwiema Polkami w pobliżu Domu Polskiego. Pani Aniela BROŃSKA i Dorota BŁAŻEWSKA nie są w Czerniowcach po raz pierwszy. Przypomnieli, że w poprzednich latach na „Bukowińskich Spotkaniach” gromadziło się znacznie więcej uczestników, a w tym roku z pewnych powodów z Polski przyjechały tylko dwa zespoły.

 A z ich „Jutzenki”, gdzie śpiewa prawie dwadzieścia osób, przyjechało tylko sześć. Po pewnym czasie podeszły do ​​nich panie z „Berehyni” i wspólnie zaśpiewały „Kozacy jechali przez pole”.  Rozmowę wsparła później także liderka i solistka zespołu instrumentalnego „Jastrowiacy” Agnieszka RAMUCKA-JEŻ. Powiedziała, że ​​część ich amatorów nie pojechała do Czerniowiec ze względu na wojnę, część spodziewała się przyjechać latem, kiedy są wakacje, a teraz nauczyciele nie mają możliwości skorzystać z urlopu. Mimo to, gdy pani Agnieszka zaśpiewała „W moim ogródzieczku”, jej mocny, dźwięczny głos przykuł uwagę słuchaczy, którzy przybyli aż z ulicy Ormiańskiej.  Swoim śpiewem solistka zdawała się potwierdzić, że festiwal zapamiętuje się nie liczbą uczestników, ale emocjonalnymi występami.

Te magiczne wydarzenia na ulicy Pańskiej, w których brały udział nie tylko zespoły amatorskie, ale także odwiedzający wówczas Bukowinę turyści i zwykli przechodnie, trwały kilka godzin.  Publiczność chętnie śpiewała i tańczyła. A w pobliżu Domu Niemieckiego, gdzie grała orkiestra klezmerska „Jidysz Neszume” gminy żydowskiej miasta, młodzi ludzie wesoło bawili się i tańczyli.

A w niedzielny wieczór w sali filharmonii obwodowej odbyło się kolejne niezwykłe wydarzenie muzyczne. Wystąpił tu Narodowy Zespół Solistów „Kyiwśka Camerata” pod przewodnictwem światowej sławy kanadyjskiej dyrygentki Keri-Lynn WILSON, która ma ukraińskie korzenie, dlatego chętnie przyjechała do Czerniowiec na Dzień Miasta.  Orkiestra wykonała dzieła wybitnych kompozytorów ukraińskich Borysa Latoszyńskiego, Wołodymyra Iwasiuka, Zołtana Ałmaszy, Oleksandra Kozarenki i Wołodymyra Zubyckogo.

Podsumowując,  Święto Miasta, mimo braku  świątecznego nastroju i niezbyt sprzyjającej pogody, odbyło się i na długo zapadnie w pamięci mieszkańców Czerniowiec i gości miasta.

Antonina TARASOWA.

Zdjęcie autorki.