Старт

12-15 listopada b.r. w Czereniowcach odbyły się ważne wydarzenia naukowe i kulturalne poświęcone 120-letniej historii założenia Domu Polskiego w Czerniowcach

W ROLI INICJATORÓW i organizatorów tak poważnego Jubileuszu wystąpiło Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego, Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Winnicy, Zarząd Główny Organizacji Społecznej „Obwodowe Towarzystwo Kultury Polskiej im. Adama Mickiewicza”, Wydział Historii, Politologii i Stosunków Międzynarodowych, Uniwersytetu Narodowego im. Jurija Fedkowycza w Czerniowcach, Centrum „Wschodniej Szkoły Studiów Polskich im. Antoniego Kochanowskiego”, które działa przy wydziale.

Nawiasem mówiąc, 120 lat Domu Polskiego wypelniło się w lutym b.r., ale ze względu na ówczesny stan wojenny nie obchodziliśmy uroczyście tej daty. A teraz postanowiliśmy uczcić 120-lecie Domu Polskiego przynajmniej w gronie naukowym.

W obchodach rocznicowych wzięła udział delegacja Uniwersytetu Warszawskiego. Do jej składu weszli profesorowie dr.hab. Hubert Łaszkiewicz, płk h. prof. Tadeusz Chrząstek, dr hab. Helena Krasowska.

W niedzielę, 13 listopada, polska delegacja, której towarzyszyli Prezes TKP im. Adama Mickiewicza doc. Władysław Strutyński oraz profesor Katedry Stosunków Międzynarodowch dr hab. Jurij Makar, Przewodniczący Katedry, dr hab. Witalij Makar, odwiedziła miejski cmentarz przy ul. Zielonej oraz cmentarz w Rarańczy (Ridkiwci), gdzie złożyli wieńce i zapalili znicze ku czci pamięci poległych żołnierzy II Brygady Legionów Polskich. Także w tym dniu odbyła się wspólna modlitwa „Za Ojczyznę” w intencji Polski i Ukrainy w krypcie kościoła pw. Serca Jezusa, którą celebrował ks. proboszcz Stanisław Smolczeski. Goście oraz parafianie złożyli wieńce z szarfami od Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej w Winnicy i Uniwersytetu Warszawskiego w krypcie żołnierzy II Brygady Legionów Polskich poległych w bitwie pod Rarańczą (na zdjęciu).

W poniedziałek, 14 listopada, profesorowie z Warszawy prowadzili wykłady na wydziałach historii, politologii i stosunków międzynarodowych oraz filologii Uniwersytetu Narodowego im. Jurija Fedkowicza. Profesor dr hab. Helena KRASOWSKA w Centrum Slawistyki wydziału filologii mówiła o biografji językowej profesora Kazimierza Feleszki i jego wpływ na rozwój kultury polskiej na Bukowinie.

Wykład „Prawda w badaniach historycznych – od analizy źródeł do syntezy dziejów” prowadził na wydziale Historii, Politologii i Stosunków Międzynarodowych profesor dr.hab. Hubert ŁASZKIEWICZ. A płk h. prof. Tadeusz CHRZĄSTEK opowiedział przyszłym studentom wydziału stosunków międzynarodowych o wojnie z bolszewicką Rosją w Polsce w 1920 roku w świetle źródeł archiwalnych opublikowanyh po 2010 roku ze zbiorów Centralnego Archiwum Wojskowego.

Organizatorami tych wykładów zostali dziekan wydziału Historii, Politologii i Stosunków Międzynarodowych profesor dr. hab. Aleksandr DOBRŻANSKI, Przewodniczący Katedry Stosunków Międzynarodowych dr hab. Witalij MAKAR, Przewodniczący Centrum Wshodnia Szkoła Studiów Polskich imienia Antoniego Kochanowskiego docent dr. Władysław STRUTYŃSKI, dyrektor Centrum Slawistyki wydziału Filologicznego docent dr. Jarosław REDKWA.

We wtorek, 15 listopada, w auli Czerniowieckiego Uniwersytetu Narodowego im. Jurija Fedkowycza miało miejsce znaczące i ważne wydarzenie – Międzynarodowa Konferencja Naukowa upamiętniająca 120. rocznicę powstania Domu Polskiego w Czerniowcach.

Otworzył sesję naukową profesor dr hab. Aleksandr DOBRŻAŃKI. Pogratulował uczestnikom konferencji rektor Uniwersytetu Narodowego im. Jurija Fedkowycza w Czerniowcach profesor dr hab. Roman PETRYSZYN. Przywitali naukowców oraz obecnych na sali członków TKP im. Adama Mickiewicza, studentów z tak ważnym wydarzeniem, Konsul Generalny RP w Winnicy Damian CIARCIŃSKI, zastępca przewodniczącego Czerniowieckiej obwodowej administracji wojskowej Mychajło PAWLUK, Sekretarz Komitetu Wykonawczego Czerniowieckiej Rady Miejskiej Sergij DOBRŻAŃSKI, Prezes Towarzystwa Kultury Rumuńskiej im. Mihaja Eminesku Wasyl BYKU, Prezes Austriacko-Niemeckiego Stowarzyszenia „Wiedergeburt” („Odrodzenie”) Inna WITTAL.

Przed występami z referatami Konsul Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Winnicy Damian CIARCIŃSKI wręczył państwowe odznaczenie Polski Medal “Bene Merito” naszej rodaczce ze wsi Panka, profesorowi Pani Helenie Krasowskiej. Nawiasem mówiąc, ona jest jedyna z Bukowińczyków, kto ma taką wysoką nagrodę. A dyrektor Centrum Sławistyki na wydziale Filologicznym CzUN doc. Jarosław Redkwa został wyróżniony odznaką honorową “Zasłużony dla Kultury Polskiej”.

Zastępca przewodniczącego Czerniowieckiej obwodowej administracji wojskowej Mychajło Pawluk wręczył Dyplomy gratulacyjne członkom Zarządu Glównego obwodowego Towarzystwa Kultury Polskiej im. Adama Mickiewicza Walentynie Kmieć, Lilii Pyndyk, Annie Hrynczuk, Janowi Szejce, Antoninie Tarasowej. 11 listopada w Dniu Niepodległości RP, Przewodniczący Rady Obwodowej Oleksij Bojko wręczył dyrektorowi Domu Polskiego Panu Illi Kmieciowi odznaczenie honorowe „Za zasługi przed Bukowiną”.

Doniesienia naukowe rozpoczął Konsul Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Winnicy Damian CIARCIŃSKI wykładem „Historia Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej Polski w Czerniowcach w latach Drugiej Rzeczypospolitej”.

„Dom Polski w Czerniowcach – 120 lat historii i tradycji” – to był wykład naukowy docenta dr. Władysława STRUTYŃSKIEGO, Prezesa Obwodowego Towarzystwa Kultury Polskiej im. Adama Mickiewicza. Wykład został ilustrowany fotografiami z historii odrodzenia DP już jako siedziby Obwodowego TKP im. Adama Mickiewicza.

Interesujące i pouczające powitanie online wygłosil dyrektor Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego, profesor Honoris Causa CzUN dr hab. Jan MALICKI.

Profesor Instytutu Sławistyki Polskiej Akademii Nauk dr hab. Helena KRASOWSKA wygłosiła referat „Kazimierz Feleszko i Jadwiga Kuczabińska. Wpływ jednostek na kształtowanie mowy polskiej na Bukowinie”.

Prezes zarządu Centrum aktualnych inicjatyw lokalnych Wiktor PAWLUK, który w latach 1991- 1994 był przewodniczącym Rady miejskiej Czerniowiec, opowiedział o procesie zwrócenia siedziby w naszym mieście przedstawicielom mniejszości narodowych. To on wtedy, w 1993 roku, przyczynił się do odzyskania Domu Polskiego przez społeczność.

Interesującymi miały być oczekiwane referaty profesora dr. hab. Huberta Łaszkiewicza i płk h. prof. Tadeusza Chrząstka. O tym świądczą tytuły wystąpień: prof. dr hab. Hubert Laszkiewicz: „Polskie fascynacje Karpatami w dwudziestoleciu międzywojennym. Stanisław Vincenz i turystyka”i płk Tadeusza Chrząstka: „Sojusz Piłsudski-Petlura w polskiej kinematografii dokumentalnej z prezentacją filmu ,, Trudne Braterstwo’’.

Niestety wystąpienie naukowców zostało przerwane przez alarm lotniczy, więc uczestnicy konferencji musieli przerwać swoje doniesienia. Przy możliwości ukażą się one w najbliższych numerach «Gazety Polskiej Bukowiny”.

Janina ŻUKOWSKA.